یکی دیگر از مهمترین قسمت های یک دوربین عکاسی مسدود کننده یا شاتر است. اگر دیافراگم مقدار نور ورودی را کنترل می کرد، مسدود کننده یک دوربین عکاسی زمان تابش نور بر سطح فیلم یا حسگر را کنترل می کند.
مسدود کننده ها معمولا به دو صورت ساخته می شوند. نوع اول که به آن مسدود کننده مرکزی و یا مسدود کننده پره ای می گویند بصورت چند تیغه فلزی است که روی یکدیگر قرار گرفته اند و در فاصله کمی از دیافراگم و در داخل لنز قرار دارند.
نوع دیگر مسدود کننده کانونی است که بصورت پرده ای و به فاصله تقریبا ۲ میلی لیتر از سطح فیلم از قرار دارد، مسدود کننده از هر نوع که باشد درست در لحظه عکس گرفتن به مدت مورد نیاز باز و بسته می شود. این زمان ممکن است از کسری از ثانیه تا چند دقیقه متغیر باشد.
دوربین های عکاسی از هر نوع که باشند از اعداد مشابهی برای سرعت مسدود کننده استفاده می کنند.
معمولا اعداد زیر را در همه دوربین ها میبینیم.
B، ۱، ۲، ۴، ۸، ۱۵، ۳۰، ۶۰، ۱۲۵، ۲۵۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰
البته در بعضی از دوربین ها ممکن است بعد از عدد ۱۰۰۰ به ۲۰۰۰، ۴۰۰۰ و … هم مشاهده شود.
این اعداد نشان دهنده ی کسری از ثانیه هستند. یعنی ۱/۲، ۱/۴، ۱/۸ که روی حلقه ای که روی دوربین قرار دارد و مربوط به کنترل سرعت های مسدود کننده است نوشته شده اند بازهم در دوربین های جدید ممکن است این سرعت ها از طریق بدنه دوربین کنترل شوند.
چیزی که در مورد مسدود کننده ها باید بدانیم بازهم رابطه بین اعداد سرعت های مختلف است. همانطور که ملاحظه می کنید بین اعداد سرعت هم رابطه نصف و دوبرابر حاکم است.
۱/۶۰ نصف زمان ۱/۳۰ و دو برابر ۱/۱۲۵ است.
در بعضی از دوربین ها سرعت های بیشتر از یک ثانیه هم دیده می شود مثلا از یک ثانیه تا ۳۰ ثانیه که معمولا با یک رنگ متفاوت روی حلقه سرعت مسدود کننده حک شده است.
علاوه بر آن حرف B که معمولا قبل از سرعت های بالای ثانیه نوشته می شود حالتی است که تا زمانی که دست ما دکمه ی دکلانشور دوربین را می فشارد مسدود کننده باز می ماند و به محض رها کردن آن مسدود کننده بسته می شود. از حالت B در مواقعی استفاده می کنیم که زمان های طولانی تر از زمان های قید شده روی حلقه ی مسدود کننده مورد نیاز باشد.
در بعضی از دوربین های حرفه ای علاوه بر اینها درجه دیگری برای سرعت قید شده است که با حرف T مشخص شده است. هنگامی که از درجه T استفاده می کنیم با یک بار فشردن دکمه ی دکلانشور، مسدود کننده باز شده و همچنان باز می ماند تا بار دیگر دکمه را بفشاریم که در این زمان مسدود کننده بسته می شود.
اما همانطور که گفتیم مسدود کننده ها در دو نوع مرکزی و کانونی ساخته می شوند. مسدود کننده های مرکزی در داخل لنز قرار دارند بنابراین حلقه کنترل سرعت روی لنز قرار میگیرد. این نوع مسدود کننده ها در هنگام عکسبرداری صدای خفیفی ایجاد می کنند که به خودی خود یک مزیت بحساب می آید. این مسدود کننده ها معمولا عمر طولانی تری تسبت به مسدود کننده های کانونی دارند اما محدودیت بزرگ آنها حداکثر سرعتی است که در اختیار عکاس قرار می دهند. در این نوع مسدود کننده ها بالاترین سرعت ۱/۵۰۰ ثانیه است.
اما مسدود کننده های کانونی بصورت یک پرده با فاصله کمی از سطح فیلم که همان سطح کانونی لنز است نصب شده اند. معمولا این پرده یا بصورت افقی حرکت می کند و یا بصورت عمودی البته در سالهای اخیر اغلب شاترهای کانونی از نوع عمودی که از چند تیغه فلزی تشکیل شده است ساخته می شوند. این نوع شاترها کمی پرسروصداتر هستند اما می توانند سرعت های تا ۱/۸۰۰۰ ثانیه را در اختیار عکاسان قرار بدهند.
موفق وپیروز باشید.
نویسنده وگردآورنده: ناصرخواجوئی
